Polish Version: Śruta słonecznikowa: Potencjał eksportowy Ukrainy w 2024 roku

Śruta słonecznikowa pozostaje kluczowym produktem ukraińskiego sektora agroprzemysłowego i stanowi istotne źródło wpływów walutowych do budżetu kraju. W 2024 roku sytuacja wokół tego produktu jest kształtowana przez kilka kluczowych czynników, w tym niestabilność geopolityczną, rozwój infrastruktury logistycznej oraz rosnący popyt na rynkach międzynarodowych. Niniejszy artykuł przedstawia szczegółowy przegląd aktualnej sytuacji na rynku śruty słonecznikowej, jej roli w gospodarce Ukrainy oraz perspektyw dalszego rozwoju.

Unikalne właściwości śruty słonecznikowej

Śruta słonecznikowa to wysokobiałkowy dodatek paszowy produkowany w procesie przetwarzania nasion słonecznika na olej. Główne zalety tego produktu to:

  • Wysoka zawartość białka (30-45%), co czyni ją cennym składnikiem pasz dla zwierząt.
  • Obecność aminokwasów, błonnika, fosforu i innych niezbędnych składników odżywczych.
  • Ekologiczne korzyści oraz stosunkowo niska cena w porównaniu do alternatyw takich jak śruta sojowa.

Śruta słonecznikowa jest szeroko stosowana w drobiarstwie, hodowli zwierząt i akwakulturze. W krajach o rozwiniętym przemyśle agro jest wykorzystywana do obniżenia kosztów paszowych, nie rezygnując przy tym z ich jakości.

Rola Ukrainy na światowym rynku śruty słonecznikowej

Ukraina jest największym producentem i eksporterem oleju słonecznikowego, co automatycznie czyni ją liderem w produkcji śruty słonecznikowej. Ukraińskie przedsiębiorstwa produkują rocznie około 6-7 milionów ton śruty słonecznikowej, z czego 80% jest eksportowane.

Główne regiony produkcji to obwody Dniepropetrowski, Zaporoski, Mikołajowski, Charkowski i Kirowohradski, w których znajdują się nowoczesne zakłady ekstrakcji oleju.

Znaczenie śruty dla ukraińskiej gospodarki jest trudne do przecenienia. W 2023 roku jej eksport przyniósł Ukrainie ponad 2,5 miliarda dolarów, a w 2024 roku przewiduje się wzrost tego wskaźnika o 5-7%.

Główne kraje importujące ukraińską śrutę słonecznikową

Ukraina eksportuje śrutę słonecznikową do ponad 30 krajów na całym świecie. Największymi importerami są Chiny, kraje Unii Europejskiej, Turcja i Indie.

Statystyki eksportu śruty w latach 2023-2024

KrajUdział w eksporcie (%)Główne zastosowaniaImport w 2023 roku (mln ton)Prognoza na 2024 rok (mln ton)
Chiny35%Pasze dla drobiu i świń1,82,0
UE (razem)30%Drobiarstwo, hodowla zwierząt1,51,6
Turcja15%Drobiarstwo, akwakultura0,80,9
Indie10%Pasze dla bydła0,50,6
Inne kraje10%Hodowla zwierząt0,40,5

Chiny są liderem wśród importerów, co wynika z rosnącego popytu na pasze dla intensywnego chowu zwierząt. Unia Europejska kupuje śrutę ze względu na jej ekologiczne zalety w porównaniu do soi, która zazwyczaj jest importowana z Ameryki Południowej. Turcja stosuje śrutę w dużych ilościach w rozwiniętym sektorze drobiarskim.

Logistyka eksportu

Logistyka eksportu śruty słonecznikowej z Ukrainy w 2024 roku jest złożona, ale kluczowa dla procesu handlu. Tradycyjnie, porty morskie odgrywały główną rolę w eksporcie, jednak wojna znacząco zmieniła trasy.

Główne trasy eksportowe:

  • Porty morskie: Odessa, Chornomorsk i Piwdennyj pozostają kluczowymi węzłami, przez które eksportuje się do 60% śruty.
  • Porty Dunajskie: (Izmail, Reni) umożliwiają rosnący eksport do Europy, szczególnie podczas blokady głównych portów.
  • Transport kolejowy: Dostarcza śrutę do krajów UE, takich jak Polska, Rumunia i Węgry. Planowane są inwestycje w modernizację infrastruktury kolejowej na granicach na 2024 rok.
  • Transport drogowy: Używany głównie do lokalnych dostaw i mniejszych partii do sąsiednich krajów.

Ceny śruty słonecznikowej w 2024 roku

Polityka cenowa w 2024 roku pozostaje stabilna, choć obserwuje się wzrost o 5-10% w porównaniu do poprzedniego roku, spowodowany wzrostem kosztów logistycznych i stale wysokim popytem.

Średnie ceny w 2024 roku (koniec I kwartału):

RynekŚrednia cena za tonę ($)Warunki dostawy
Chiny260-280CIF
UE300-320FOB
Turcja270-290CIF
Indie250-270FOB
Afryka i Bliski Wschód240-260FOB/CIF

Kluczowi gracze na rynku

Ukraina posiada dobrze rozwiniętą infrastrukturę przetwórczą słonecznika, co umożliwia dużym firmom eksportowanie produktów wysokiej jakości. Do wiodących firm należą:

  • Kernel
  • MHP
  • Cargill
  • Bunge
  • Astarta

Firmy te inwestują w modernizację produkcji i logistyki, co pomaga w rozszerzaniu geografii eksportowej.

Perspektywy na przyszłość

Ukraina ma wszystkie warunki, aby nadal umacniać swoją pozycję na rynku światowym śruty słonecznikowej:

  • Dywersyfikacja rynków: Rozszerzenie działalności na nowe rynki w Afryce, Azji Południowo-Wschodniej i Ameryce Łacińskiej zmniejszy uzależnienie od tradycyjnych odbiorców.
  • Lepsza logistyka: Inwestycje w przejścia kolejowe i porty Dunajskie zwiększą wolumen eksportu, nawet w trudnych warunkach.
  • Innowacje w produkcji: Rozwój nowych technologii przetwarzania poprawi jakość śruty i konkurencyjność na rynkach globalnych.

Ukraina pozostaje jednym z kluczowych dostawców śruty słonecznikowej, zapewniając stabilne wpływy walutowe i umacniając swoją rolę w globalnej gospodarce. W 2024 roku ten sektor będzie nadal wykazywał stabilny wzrost pomimo wyzwań.